Een betaalmuur voor cultuur

Groep dansers op het strand die iemand tegenhoudt, als voorbeeld van de BTW-verhoging die de cultuursector beperkt.

Wij maken ons zorgen. Met de aangekondigde BTW-verhoging van 9% naar 21% op culturele activiteiten en ontoereikende subsidiebudgetten, wordt de cultuursector wederom financieel uitgehold en verzwakt. Terwijl cultuur, in alle mogelijke vormen, juist bijdraagt aan een leefbare maatschappij en daarmee een rijk Nederland.

In het impact rapport van het Cultuurfonds komt naar voren dat de kunst- en cultuursector €5.5 miljard per jaar bijdraagt aan het BBP (bruto binnenlands product). Over de periode 2018-2022 was dat in totaal €26,4 miljard, wat neerkomt op 3,4% van de totale Nederlandse economie in 2022. Daarnaast voorziet de sector met 392.000 banen (FTE’s) in een grote werkgelegenheid. Naast de economische waarde dreigen ook de sociale-, educatieve- en gezondheidswaarde aan de Nederlandse maatschappij te verminderen wanneer de BTW-verhoging wordt doorgezet.

Cultuur zorgt voor sociale samenhang

Buiten de harde cijfers zijn creativiteit, kunst en cultuur fundamenteel voor ons als samenleving. Het zijn de culturele evenementen die ons samenbrengen, daar waar kunstenaars verhalen vertellen en dingen maken om ons met nieuwe invalshoeken naar de wereld en elkaar te laten kijken. In een tijd van verdeeldheid en spanningen zorgt cultuur voor sociale samenhang en moet het ook op die manier worden erkend.

“De BTW-verhoging is iets waar we ons zorgen over maken. Als Stichting Terschellings Oerol Festival maken we een bewuste keuze om een veelheid aan stemmen te omarmen en toegankelijk te zijn voor een steeds grotere groep mensen. We zien het als onze taak om de gevoelde kloof te verkleinen: tussen de Randstad en de provincie en tussen generaties, maar ook tussen mensen met verschillende sociaal-culturele achtergronden, financiële situaties, gender en gezondheid. Meer financiële barrières zullen de culturele sector ontoegankelijker maken. We werken hard om barrières in veel opzichten weg te nemen, maar de BTW-verhoging zal mogelijk een ‘betaalmuur’ opwerpen. Dit is niet goed voor de groei en duurzaamheid van het culturele veld en haar publiek op de lange termijn.”

–Mikey Martins, directeur Oerol Festival

Meerjarensubsidies

Tijdens de zomer zijn de meerjarensubsidies voor de periode 2025-2028 toegewezen. Doordat de subsidiebudgetten bij de fondsen onvoldoende zijn, zien we bevriende gezelschappen, collega-festivals en culturele organisaties wegvallen of worstelen met hun bestaansrecht. We roepen het kabinet op om het middensegment van makers, die jarenlang investeren in nieuwe kunstvormen en nieuw publiek, te blijven ondersteunen. Net als onze collega’s die een belangrijke positie innemen in de culturele infrastructuur, werkgelegenheid en Nederlandse economie. Tegelijkertijd is het belangrijk dat er ruimte is voor verandering en zijn we benieuwd naar nieuwe gezelschappen en organisaties die vanaf 2025 voor vier jaar worden gesubsidieerd. We zijn blij dat jullie er zijn en zijn nieuwsgierig naar jullie verhalen, ideeën en plannen.

Een oproep aan cultuurliefhebbers

Aan iedereen die de cultuursector een warm hart toedraagt, aan onze Pioniers, Vrienden, bezoekers en partners; laten we hier samen onze schouders onder zetten. Onderteken petities, schrijf politici aan, sluit je aan bij acties, ondersteun makers, festivals en organisaties. Help ons om de waarde van cultuur voor iedereen te verspreiden en daarmee te voorkomen dat culturele ervaringen voor een steeds grotere groep mensen onbereikbaar worden.

Hieronder vind je een overzicht met artikelen, achtergrondinformatie en acties rondom de BTW-verhoging en ontoereikende subsidiebudgetten: