Over Terschelling

Fun facts!

Oerol is Terschelling en Terschelling is Oerol. We zijn er geworteld en werken er het hele jaar door. Maar hoe goed ken jij ons mooie Waddeneiland? Lees je in en leer meer over wat Terschelling zo bijzonder maakt.

Provincie

Terschelling, het derde eiland van de ‘TVTAS’ zoals je op school hebt geleerd, is een gemeente van de provincie Friesland. Dat wil niet zeggen dat het trotse Friezen zijn! Terschellingers beschouwen zichzelf als echte eilanders, met een unieke identiteit waar ze trots op zijn.

Oppervlakte

Terschelling is met 71.298 hectare bijna de grootste gemeente van Nederland. Hoe dat kan? Een groot deel van de Waddenzee inclusief het vogeleiland Griend hoort bij de gronden van de Gemeente. Het eiland zelf is 11.575 hectare groot.

Drone shot van West-Terschelling, waarop je de bruine vloot haven, het dorp, vuurtoren de Brandaris en een met mensen gevuld festivalterrein de Betonning ziet.
Schip drooggevallen op het wad met op de achtergrond een felrode zonsondergang boven het rood-gele decor van het Nieuw Utrechts Toneel

Inwoners

Met iets minder dan 5.000 bewoners is Terschelling een knusse en hechte gemeenschap. Verdeeld over maar liefst 18 dorpen, waarbij de meeste bereikbaar via een lange weg van west naar oost. Het eiland wordt doorkruist door uitvalswegen van zuid naar noord, die leiden naar de stranden en zomerhuisjes, terwijl fietspaden zich slingeren door duinen, polders en langs het Wad.

Zonbestemming

Met zo’n 20% meer zonuren dan het Nederlandse gemiddelde (en 20% minder neerslag!), is Terschelling de ideale bestemming voor een welverdiende onderbreking!

Taal

Je zou denken: ‘Simpel, Fries!’ maar wacht even, op Terschelling hebben we niet één, niet twee, maar drie taalvarianten! In het westen wordt Westers (Schylgers) gesproken, in het oosten Aasters en in Midsland hoor je een Hollands dialect terug, het Midslands of Meslonzers (te vergelijken met het Stadsfries). Geen zorgen, ze zijn wel wat toeristen gewend, dus je kunt ook met Nederlands uit de voeten!

Het Terschellings kent zo z’n eigenaardigheden. Zo is het op de haven en op West (en niet in de haven of in West), om Oost, en is het Terschellinger kaas (en niet Terschellingse).

Juttersbitter

Juttersbitter is meer dan alleen een drankje; met zijn kruidige aroma’s en diepe amberkleur roept het herinneringen op aan de verbondenheid met de zee. Het woord ‘jutter’ verwijst naar de mensen die langs de kusten en stranden zwierven, op zoek naar aangespoelde voorwerpen en schatten die door schepen waren verloren. Het kruidenlikeurtje bevat tonen van jeneverbes, kruidnagel en kaneel en is perfect om te delen bij knapperende haardvuren en op zomerse avonden.

Oost vs. west

Aan de ene kant heb je West-Terschelling, waar ze een diepe band met de zee hebben. En aan de andere kant ligt Oost-Terschelling, waar het boerenland heilig is. Zelfs op een klein eiland met nog geen 5.000 bewoners kan dit tot meningsverschillen leiden. In 1612 liep het conflict zo erg op dat ze besloten het eiland (bestuurlijk) in tweeën te delen. Gelukkig, na wat Franse bezetting en tijd, kwamen ze tot hun zinnen en smolten ze weer samen tot één bestuurlijke eenheid.

Een eiland met geschiedenis

Met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, heeft Terschelling door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld in tal van historische gebeurtenissen. Van de samensmelting van De Schelling en Wexalia tot de strategische rol tijdens de Tweede Wereldoorlog, het eiland heeft een rijke en gevarieerde geschiedenis.

Boschplaat & Dark Sky Park

Op het oostelijke puntje van het eiland bevindt zich de Boschplaat, een natuurreservaat van maar liefst 50 km². Je raakt er dus niet snel uitgewandeld! ’s Nachts is het hier nog écht donker, waardoor je er dan heel goed naar de sterrenhemel kunt kijken. Omdat dat in Nederland bijna nergens meer kan, is de Boschplaat in 2015 uitgeroepen tot Dark Sky Park.

Het drenkelingenhuisje op de Boschplaat op Terschelling onder een donkere sterrenhemel met op de achtergrond het licht van vuurtoren de Brandaris.

Cranberry’s

Van cranberryjam tot cranberrybier, deze kleine rode vruchten zijn op alle mogelijke manieren verwerkt in de lokale gerechten en producten. Maar waarom? Volgens de legende spoelde in de 19e eeuw een vat met cranberry’s aan na een schipbreuk. De vruchten overleefden en gedijen op de vruchtbare grond van Terschelling, en sindsdien zijn ze niet meer weg te denken.

Tradities

In de dorpen van Oost-Terschelling heeft ieder dorp een eigen bestuur, de buren, dat probeert de problemen in het dorp op te lossen – en logischerwijs doe je dat het beste onder het genot van een biertje. Zakelijke problemen worden behandeld tijdens een vergadering met de naam Mantsjebier. Overige problemen worden besproken tijdens het Burebier. In de dorpen van Oost-Terschelling geldt ook de burenplicht, de zorg die de bewoners voor elkaar hebben. Dit strekt zich uit van hulp bij de bouw van huizen tot het organiseren van de begrafenis van overleden dorpsgenoten. Het gebruik met paard en kar de natuur in te trekken wordt op Terschelling Op e Riid gaan genoemd. Terschelling kent een levendige koor- en volksdanscultuur. En in 2005 opende het kleine West-End Theater. Daarmee kreeg Terschelling als ook zijn eigen mini-Tuschinski met 47 stoelen.

Terschellinger man met zwarte pet
Terschellinger vlag wappert met op de achtergrond een huifkar vol mensen bij een Vriendenactie tijdens Oerol 2023
Twee huifkarren vol mensen die op 'e riid gaan bij een Vriendenactie tijdens Oerol 2023

Evenementen

Natuurlijk kennen we allemaal dat ene tiendaagse festival dat jaarlijks in juni op Terschelling verschijnt, maar we zijn nog veel meer mooie evenementen op Terschelling. Denk bijvoorbeeld aan de Fjoertoer, het Meivuur, de HT-Zeilrace en het Terschelling Openlucht Festival (TOF).

Bezienswaardigheden

Ook buiten Oerol om is er genoeg te beleven op Terschelling. Naast de bijzondere natuur heeft het eiland tal van bezienswaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan de Brandaris op West, de vuurtoren die als symbool van het eiland al meer dan 400 jaar boven de daken uitsteekt. Maar er zijn ook veel monumenten, uitzichtpunten en bijzondere plekjes zoals het Drenkelingenhuisje of de Wierschuur.

Vlag van Terschelling

De vlag van Terschelling kom je letterlijk o-ver-al op het eiland tegen. Rood, blauw, geel, groen, wit. Maar waar staan deze kleuren voor? In 1932 is er een rijmpje gemaakt door ene Gerrit Knop:

Rood zijn de wolken,
Blauw is de lucht,
Geel zijn de halmen,
Groen is het gras,
Wit is het zand,
Dat zijn de kleuren van het Schellingerland.

De Terschellinger vlag met haar 5 kleuren wapperend boven het duin.

Meer